Dogu Karadeniz Bölgesinde yer alan Ilimiz dogusunda Bayburt, batisinda Giresun, kuzeyinde Trabzon ve güneyinde Erzincan ile komsudur. Gümüshane 38° 45’ - 40° 12’ dogu boylamlari ile 39’ 45’ - 40’ 50’ kuzey enlemleri arasinda olup,Yüzölçümü 6.575 kilometrekare , deniz seviyesinden yüksekligi ortalama 1210 metredir. Yeryüzü sekilleri bakimindan Köse, Kelkit ve Siran ilçelerinin yer aldigi güney kesimi yüksek bir plato özelligi gösterirken, Merkez, Torul ve Kürtün ilçelerini kapsayan kuzey kesimi oldukça engebelidir. Dar ve derin vadilerle birbirinden ayrilmis yüksek daglar kuzeyin belirleyici özelligidir. Gümüshane’nin ünlü yaylalari da bu kesimde yer alir. Ilin en yüksek noktasi 3.331 metre ile Abdal Musa Tepesidir.

Gümüshane’nin içinden geçen Harsit ile Kelkit vadisini boydan boya kat eden Kelkit Çayi ilin baslica akarsularidir. Arazinin % 60’ini daglar,% 29’unu platolar, % 11’ini ovalar teskil etmektedir.

Yer Sekilleri
Gümüshane ili yeryüzü sekilleri bakimindan ele alindiginda;ilin tamamen daglarla kusatilmis oldugu görülmektedir. Gümüshane fiziki cografya özellikleri bakimindan siniflandirilacak olursa Kuzeyden Zigana – Trabzon Daglari (Çakir Göl Tepesi 3063 m.),Güneyden Çimen Daglari(Akdag 2710 m.),Batidan Giresun Daglari (Sariyer Tepeleri 2919 m.) ile Kelkit ve Harsit Çayi vadilerinin daralma bölgeleri,Dogudan ise Pulur Daglari ve Soganli Daglari ile bu iki degisik kitlenin birbirine yaklastigi kesimdeki esiklerle çevrili oldugu gözlenir.

        Gümüshane ve çevresinin yeryüzü sekilleri üç ana bölüm halinde incelenebilir. Bunlar;Ovalar,Vadiler ve Daglik ( Yaylalar)alanlardir. Ancak Gümüshane ve çevresinin Jeomorfoloji haritasi incelendiginde dengenin daglardan yana fazlaca bozulmus oldugu dikkati çeker.

Daglar
 Ilin %59,6’lik bölümünü olusturan daglik alanlar genellikle il sinirlari ile Kuzey kesimlerini kaplarlar. Bu daglar siradaglarin uzantilari seklinde olup,iç kesimlere dogruda tek daglar olarak bulunurlar. Oldukça engebeli bir arazi üzerinde yer alan Gümüshane’nin Kuzeyi’ni Zigana Daglari ile Trabzon Daglarinin Güney kisimlari olusturmaktadir. Yine Kuzey yönünde derin yarilmis Karadeniz daglari ve Soganli Daglari Duvari andiran siralar halinde ili çevrelemektedir. Genel hatlariyla ele alindiginda Dog-Bati dogrultusunda silsileler halinde devam eden Zigana Daglari ,Gümüshane Daglari ve Çimen Daglari yukarida ifade edilen sablona uymaktadir. Bunlardan baska yükseltileri 1800 m. ile 2700 m. arasinda degisen ;Kostan Dagi,Teslim Dagi,Vauk Dagi ,Tersun Dagi ,Pöske Dagi, Soganli Daglari ile Gavur Daglari önemli yükseltiler arasinda bulunmaktadir. Ayrica merkez ilçede bulunan ve sehre ayri bir görüntü veren yükseltileri 2000 m. civarinda olan Kusakkaya ve Alemdar Tepeleri de tek daglar olarak alinabilir.Tüm bu daglik kütleler içerisinde Gavur Dagi’nin ayri bir yeri vardir. Çünkü bu saha buzullasmaya yarayan ve buzullasmanin izlerini günümüze kadar tasiyan ülkemizin de ender rastlanan alanlarindan biridir. Gavur Daglari ;Dogu Karadeniz Daglari dahilinde olup,Pleistosen Buzullasmasina ugramistir.

En yüksek zirvesi olan Abdal Musa Zirvesi (3331m.)Dogu Karadeniz Bölümünde yer alan Kaçkar Dorugundan (3932 m.)den sonra ikinci sirada gelmektedir. Gavur Daglari’nin diger ilginç bir yönü ise dagin üzerinde taban yüksekligi 2720-2970m.arasinda degisen 12 büyük sirk gurubunun tespit edilmis olmasidir Ayrica bu sirk göllerinin yani sira buzul asindirmasinin delili olan sürgüler, hörgüç kayalar, tekne, vadiler ve modern depolari da bulunmaktadir.

Ovalar
Oldukça engebeli olan Gümüshane arazisi içerisinde ovalarin payi %11’dirBu alan içerisinde ise iki önemli ova yer almaktadir. Bunlar Kelkit ve Siran ovalaridir. Her iki ovanin toplam alani il genelindeki ova oraninin %8’ini olusturmaktadir. Geri kalan %3’lük alan ise parçalanmis olarak,daginik düzlük alanlari ifade etmektedir. Kelkit Çayi vadi tabanini olusturan ve Kelkit-Siran ovalari olarak taninan ovalardan Kelkit Ovasi,yaklasik 1450-1750m.ler arasinda yer almaktadir. Doguda Mormus Düzlügü üzerinde bir esik ile Bayburt Ovasindan ayrilan Kelkit Ovasi,Dogu-Bati yönünde egimli olup,toplam yüzölçümü 280 km2 kadardir. Pleistosene ait eski alüvyonlarin hakim oldugu Kelkit Ovasi ,batida engebeli bir saha ile Siran Ovasi’ndan ayrilmistir. Siran Çayinin drenaj alaninin olusturan Siran Ovasi yaklasik 1250-1500 m’ ler arasinda yer alir. Eosen yasli flislerin yaygin oldugu ovanin yüzölçümü 256 km2’yi bulur. Söz konusu her iki ovanin toplam yüzölçümleri 536 km2 olup ,6575 km2’lik il yüzölçümü içerisinde kayda deger bir yer tutmaktadir.

Yaylalar-Platolar
Kabaca akarsular tarafindan derince yarilmis,yüksek düzlükler olarak adlandirabilecegimiz Platolar-Yaylalar il genelinde oldukça önemli yer tutarlar. (%29.4) Genel arazi yapisi içerisinde Plato-Yaylalarin daha düzlük bir yapi içerisinde olmalari,yaz sicaklarinda serin havasi ve otlaklarinin mevcudiyeti gibi nedenlerden dolayi ilde yaylalar Mayis ayinin ortasindan Ekim ayinin ortalarina kadar yogun olarak kullanilan mekanlardir.

Akarsular-Göller
Gümüshane ilinin akarsu Sebekesini;Harsit Çayi ve Kelkit Çayi ile bu çaylarin yan kollari olusturmaktadir. Il topraklarinin güney kesimindeki akarsular Orta Karadeniz bölümünde,Karadeniz’e dökülmektedir. Tüm akarsular kaynaklarini il sinirlari içerisinden alirlar. Çimen,Zigana ve Gümüshane daglarinin zirveleri ayni zaman da su bölümü çizgilerine tekabül etmektedir.
Harsit Çayi Vauk Dagi’nin Kuzey eteklerinden ve Sifon Deresi ismiyle kaynagini almaktadir. Harsit Çayi Karadeniz’e dökülünceye kadar il sinirlari içerisinde 142 km mesafe kat eder.Samsun’un Çarsamba ilçesinde Yesil irmak olarak Karadeniz’le bulusan Kelkit Çayi’nin bir kolu Teslim Dagindan,diger kollari da Spikor ve Çimen Daglarinda dogarak Kelkit’te birlesmektedir.Ilde bu iki önemli akarsu disinda yazlari yer yer kuruyan bir çok küçük derelerde mevcuttur.
Iklim
Gümüshane ili her yönüyle oldugu gibi iklim özellikleri bakimindan da Dogu Anadolu ile Karadeniz bölümü arasinda bir geçis teskil etmektedir. Yüksek Zigana duvarlari ile Karadeniz’in bunaltici nemli havasina set çeken kop engeliyle de Dogu Anadolu’nun siddetli soguklarinin gelmesini engelleyen Gümüshane ilimiz dünya üzerinde ender yörelere sahip olan hos bir iklime sahiptir. Ilimiz Dogu Karadeniz Bölgesinin iç kisminda 39-41 derece Dogu Boylamlari , 40-41 derece Kuzey Enlemleri arasinda karasal bir iklime sahiptir.
Rüzgar : Ilimizde yillik ortalama rüzgar hizi 9.9 (m/sec) dir. Yillik hakim rüzgar bati yönünden esmektedir.
Basinç : Ilimizde ortalama yerel basinç (hpa) : 879.6
En yüksek yerel basinç (hpa) : 897.8
En düsük yerel basinç (hpa) : 853.0
Sis ve Nem : Rasat süresi : 55 yil
Ortalama sisli günler sayisi(%) : 4.9
Ekim ayi sisli gün sayisi (%) : 0.7 gün (en sisli ay)
Agustos ayi sisli gün sayisi(%) :0.2 gün (en az sisli ay)
Sicaklik: Gümüshane’de en sicak Agustos ayi ortalama sicaklik (30.3 Derece)
En soguk ay Ocak ayi ortalama sicaklik (–0.1 derece) oldugu görülmektedir.
Buharlasma :Rasat süresi :19 yil
Ortalama buharlasma (mm) : 952.3
Günlük en çok buharlasma (mm) : 12.5
Yagislar : Ortalama yillik yagis miktari(mm) : 409.2

Mikro klima
Gümüshane de açik ve günesli geçen gün sayisi ortalamasi 79 gündür. Kapali geçen gün sayisi ortalamasi ise 68 gündür. En bol güneslenme Temmuz , en az güneslenme Ocak ve Aralik aylarinda olmaktadir.Ilde kis ve bahar aylari yagisli mevsimlerdir. Ancak kislari genellik yagislar kar seklinde,baharlari ise yagmur seklindedir.

Flora (Bitki Örtüsü)
• Gümüshane’nin 2100 metre rakima kadar olan kisimlarinda ; çam, gök nar, ladin, mazi, mese, titrek kavak, ve Özbek kavagi, büyük yaprakli ihlamur, dag akça agaci, ak sögüt, adi ceviz, sakalli kizilagaç, kiraz, yabani elma, mahlep, sariçam, kadran ardici,bodur ardiç, boyaci sumagi, erik ilgin, yabani findik, kusburnu, aliç ve tespiti yapilamayan yüzlerce odunsu bitki bulunmaktadir.
• Merkezde peygamber çiçegi, ablan otu, baslik otu, saman çiçegi, bodur mazi ve henüz tespiti yapilamayan yüzlerce otsu ve endemik bitki çesidi bulunmaktadir.
Fuana (Hayvan Varligi)
• Gümüshane’de florada oldugu gibi, faunada da çesitlilik öne çikmaktadir.
• Tavsan, tilki, sansar, karaca,çengel boynuzlu dag keçisi, ayi, gelincik, porsuk, sincap, kirpi, yarasa, kurt, yaban domuzu, bildircin, tavsancil, akbaba, kartal, atmaca, ur kekligi, kirlangiç, güvercin, kumru, guguk,, baykus, ibibik, agaç kakan, karatavuk, kiraz kusu, ala karga, saksagan, kuzgun ve tespiti yapilamayan en az 30 çesit mevcuttur.